Trước làn sóng tăng giá vàng toàn cầu và dự báo duy trì ở mức cao, Việt Nam chủ động ứng phó, củng cố nền tảng ổn định cho thị trường trong nước.
Giá vàng đang trải qua một giai đoạn đặc biệt trong nửa đầu năm 2025 khi liên tiếp lập những cột mốc lịch sử. Sự gia tăng mạnh mẽ của giá vàng không chỉ diễn ra ở thị trường quốc tế mà còn được phản ánh rõ ràng trong giá vàng nội địa. Đáng chú ý, chênh lệch giá giữa vàng trong nước và thế giới có thời điểm đã vượt quá 18 triệu đồng/lượng, khiến thị trường vàng Việt Nam nóng trở lại. Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có những đánh giá cụ thể và đề xuất loạt biện pháp quản lý thị trường nhằm ổn định tình hình, kiểm soát rủi ro và đảm bảo mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ.
Sự gia tăng mạnh mẽ của giá vàng không chỉ diễn ra ở thị trường quốc tế mà còn được phản ánh rõ ràng trong giá vàng nội địa
Dự đoán giá vàng duy trì ở mức cao
Theo các báo cáo mới công bố, bất ổn kinh tế và địa chính trị đã đẩy nhu cầu vàng toàn cầu trong quý I/2025 lên mức cao nhất kể từ năm 2016. Cụ thể, theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), lượng tiêu thụ vàng toàn cầu tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 1.206 tấn trong ba tháng đầu năm.
Bà Louise Street, nhà phân tích thị trường cấp cao tại WGC cho biết: “Bối cảnh kinh tế rộng lớn hơn vẫn khó dự đoán và sự bất ổn đó có thể tạo ra tiềm năng tăng giá cho vàng. Khi tình hình bất ổn vẫn tiếp diễn, nhu cầu trú ẩn an toàn bằng vàng từ các tổ chức, cá nhân và khu vực chính thức có thể tăng cao hơn trong những tháng tới”.
Tình hình này cũng được Ngân hàng Thế giới xác nhận trong một báo cáo riêng, nhận định rằng nhu cầu trú ẩn an toàn mạnh mẽ sẽ còn tiếp tục, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và sự biến động mạnh mẽ tại các thị trường tài chính lớn.
Theo Bloomberg, giá vàng thỏi đã đạt đỉnh cao kỷ lục hơn 3.500 USD/ounce vào tuần trước, tăng khoảng 25% chỉ trong bốn tháng đầu năm. Ngân hàng Thế giới dự báo giá vàng năm 2025 sẽ cao hơn 150% so với mức trung bình giai đoạn 2015-2019 và tăng khoảng 36% so với năm 2024, trước khi dự kiến giảm nhẹ vào năm 2026.
Nguyên nhân chính của xu hướng tăng này đến từ bất ổn toàn cầu, động thái tăng mua vàng của các ngân hàng trung ương và sự mất niềm tin vào đồng USD. Ông Chen Zhiwu, Giáo sư Tài chính tại Đại học Hong Kong bình luận vàng đã được hưởng lợi rất nhiều từ các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump, khiến đồng đô la Mỹ và tài sản bằng USD trở nên kém tin cậy hơn và buộc các nhà đầu tư quốc tế phải đa dạng hóa.
Đặc biệt, quý I/2025 đánh dấu năm thứ 16 liên tiếp các ngân hàng trung ương mua ròng vàng, với tổng cộng 244 tấn vàng được bổ sung vào dự trữ toàn cầu, thấp hơn không đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái.
WGC dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục trong thời gian tới. Tuy nhiên, không phải mọi phân khúc của thị trường vàng đều hưởng lợi từ giá cao. Nhu cầu vàng trang sức toàn cầu giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020, còn 380 tấn, giảm 21% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân là giá vàng đạt kỷ lục lại khiến người tiêu dùng, đặc biệt tại Trung Quốc hạn chế chi tiêu. Trong khi đó, vàng thỏi và tiền xu lại chứng kiến sự phục hồi, với tổng cầu tăng 3% lên 325 tấn, nhờ hoạt động đầu tư bán lẻ tăng tại các thị trường châu Á.
Việt Nam tăng cường giám sát thị trường vàng
Trong nước, giá vàng sáng ngày 4/5/2025 được niêm yết ở mức 121,3 triệu đồng/lượng, cao hơn khoảng 18 triệu đồng/lượng so với giá thế giới quy đổi. Đây là mức chênh lệch cao tương đương với giai đoạn trước khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) can thiệp mạnh vào thị trường vào năm 2024.
Hội đồng vàng Thế giới dự báo xu hướng tăng giá vàng sẽ tiếp tục trong thời gian tới
Trước đó, trong báo cáo gửi Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết năm 2024, cơ quan này đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp nhằm kiểm soát thị trường vàng: đấu thầu bán vàng miếng, bán trực tiếp cho nhóm ngân hàng lớn để bình ổn thị trường, đồng thời tiến hành thanh tra hoạt động kinh doanh vàng. Kết quả, đến cuối năm 2024, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và thế giới đã được thu hẹp từ mức 25% xuống còn khoảng 5-7% (tương đương 3-5 triệu đồng/lượng).
Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2025, giá vàng thế giới liên tục “phá đỉnh” khiến chênh lệch lại gia tăng. Tới ngày 23/4/2025, mức chênh lệch đã lên đến 14,48 triệu đồng/lượng, tương đương 13,62%, và đến ngày 4/5/2025, chạm mức 18 triệu đồng/lượng - mức cao nhất từ đầu năm đến nay.
NHNN xác định ba nguyên nhân chính khiến giá vàng quốc tế tăng mạnh, đồng thời gián tiếp làm tăng chênh lệch giá trong nước bao gồm: Một là, bất ổn chính trị – quân sự toàn cầu như căng thẳng Nga - Ukraine, xung đột Israel - các quốc gia Hồi giáo Trung Đông, cùng các biện pháp trừng phạt và trả đũa kinh tế khiến dòng tiền tìm đến vàng như nơi trú ẩn.
Hai là, các ngân hàng trung ương và quỹ đầu tư đẩy mạnh mua vàng nhằm tăng dự trữ ngoại hối, tạo áp lực cầu lớn trên thị trường vàng quốc tế.
Ba là, chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump gây ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu, khiến tâm lý nhà đầu tư lo ngại và chuyển hướng sang các tài sản an toàn như vàng.
Trong khi đó, tại thị trường nội địa, các yếu tố khiến chênh lệch giá trở lại mức cao đến từ tâm lý kỳ vọng giá vàng thế giới tiếp tục tăng; nguồn cung vàng miếng chưa được bổ sung do thị trường ngoại hối và thị trường vàng tương đối ổn định nên từ đầu năm 2025 đến nay NHNN không phải can thiệp thị trường; không loại trừ trường hợp một số cá nhân, doanh nghiệp đầu cơ, lợi dụng biến động thị trường để thổi giá, góp phần làm méo mó thị trường.
Tuy vậy, NHNN khẳng định các biến động giá vàng trong nước chưa ảnh hưởng tới điều hành chính sách tiền tệ và ổn định kinh tế vĩ mô. Để kiểm soát tình hình, cơ quan điều hành đang khẩn trương sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo trình tự rút gọn, nhằm tăng tính linh hoạt và khả năng kiểm soát thị trường.
Cùng với đó, định hướng trong thời gian tới gồm các giải pháp: Thứ nhất, tiếp tục truyền thông rõ ràng, minh bạch các chính sách quản lý thị trường vàng. Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành để tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh vàng, kịp thời xử lý các hành vi đầu cơ, vi phạm quy định. Thứ ba, theo dõi sát biến động thị trường vàng quốc tế, đảm bảo có các biện pháp can thiệp phù hợp theo thẩm quyền nếu thị trường có dấu hiệu rối loạn.
Có thể thấy, giá vàng toàn cầu và trong nước đang chịu ảnh hưởng lớn từ sự bất ổn kinh tế, chính trị toàn cầu cũng như các biến động chính sách lớn từ các nền kinh tế hàng đầu. Trong bối cảnh đó, việc giá vàng tăng mạnh không chỉ là phản ứng thị trường tự nhiên mà còn là hệ quả của những biến động địa chính trị sâu rộng. Việt Nam, với đặc thù thị trường vàng còn mang yếu tố tâm lý và đầu cơ mạnh, cần sự vào cuộc đồng bộ hơn nữa từ các cơ quan quản lý để đảm bảo ổn định thị trường, tránh gây tác động tiêu cực tới nền kinh tế.
Việc NHNN chủ động sửa đổi các quy định pháp lý, tăng cường kiểm tra và quản lý thị trường là bước đi cần thiết để giữ vững mục tiêu ổn định vĩ mô. Tuy nhiên, để thị trường vàng phát triển lành mạnh, về dài hạn, cần một chính sách điều tiết hợp lý, minh bạch, cùng sự phối hợp đồng bộ từ các bên liên quan và sự hiểu biết đúng đắn của người dân về vai trò của vàng trong nền kinh tế hiện đại.
Bình luận (1)
